Deri Üretim Süreçleri Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Giydiğimiz deri ceketten, oturduğumuz koltuğa, kullandığımız cüzdanlardan giydiğimiz ayakkabılara kadar deri kullanımı ile hayatımızın pek çok alanında karşılaşıyoruz. Kullandığımız tüm deri ürünlerin uzun ömürlü ve dayanıklı olması hepimiz için oldukça önemli. Peki, günlük hayatta sık sık kullandığımız bu ürünlerde kullanılan gerçek deri nasıl üretiliyor ve hangi aşamalardan geçiyor biliyor musunuz?

Deri malzemeler, hayvan ham derilerinin belirli aşamalardan geçmesi ile elde edilir. Deri üretim süreci temelde 3 alt işlemden oluşur. Bunlardan birincisi hazırlık aşaması, ikincisi tabaklama ve üçüncüsü ise kabuklamadır. Tüm gerçek derilerin üretim süreci bu 3 aşama özelinde ilerlemektedir. Ham hayvan postunun bu aşamaların tamamından özenli ve titizlik ile geçiyor olması elde edilecek derinin kalitesini arttırmaktadır.

Birçok farklı deri çeşidi olması sebebi ile üretim süreçlerinde farklılıklar görülmektedir. Temelde hangi aşamalar ile ilerlediğini aşağıda detaylı olarak sizlerle paylaşıyoruz.

1. Koruma: Ham hayvan postunun geçici olarak taşınmasını ve depolanmasını kapsayan süreçtir. Eğer ürünün işleneceği yer yani tabakhane mezbahaya yakınsa bu adım atlanabilir. Ancak iki yer arasında mesafe var ise sürüngen derisi hariç tüm hayvan derisi için geçerli olan bir aşamadır.
2. Hazırlık İşlemleri: Ham hayvan postu öncelikli olarak kirden, kandan, tuzdan ve tüyden arındırılır. Bu aşamada bazı kimyasal işlemler uygulanarak derinin kolajen yapısının açılarak etlenmesi sağlanır. Bu aşama sona erdiğinde deriler tabaklama adımı için hazır hale gelmiş olur.
3. Tabaklama: Bu aşama deri üretmen için hayvan derilerinin ve postlarının işlenmeye başlandığı süreci kapsar. Tabakhane, bu işlemlerin yapıldığı yere verilen isimdir. Deri tabaklama, derinin protein yapısının kalıcı olarak değiştirilmesi ile daha dayanıklı, bozulmaya, renklenmeye karşı daha az duyarlı hale getirilmesi işlemidir. Deri tabaklama işlemleri, krom tabaklama, aldehit tabaklama, alüminyum tabaklama, bitkisel tabaklama gibi farklı yöntemler ile gerçekleştirilmektedir.
4. Finisaj: Tabaklama sonrası deriye verilmesi istenen özellikler için işlemler yapılmaya başlanır. Bu aşamada istenilen boyalar, yağlar gibi maddeler uygulanır. Tüm bu aşamalar tamamlandıktan sonra artık “bitirici” dokunuş adımına geçilir. Deriyi korumak, kullanım performansını arttırmak için birkaç iyileştirici işlem uygulanır. Sonrasında ise kullanılacağı alana ve modaya uygun renkler, desenler oluşturmak için birkaç katmandan oluşan son bir film kullanılır.

Deride Bozulmaya Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Deri üretim aşamasının en önemli adımı “Tabaklama”dır. Bu aşamada uygulanan yöntemlerin yanlış ya da eksik olması derinin bozulmasına neden olabilmektedir. Tabaklama sürecinde, deri doğru şekilde korumaya alınmaz ise bozulmalar meydana gelebilir. Derinin bozulmasına sebep olan etkenleri 5 farklı ana başlıkta ele alabiliriz.

1. Derinin Üretim Sürecinden Kaynaklanan Sebepler
2. Ham hayvan postunun uygun olmayan şartlarda saklanması/depolanması
3. Süreç içerisinde kullanılan kimyasal maddelerin deriye uygun olmaması
4. Mekanik müdehalelerde yapılan teknik hatalar

2. Derinin Bozulmasında Etkili Olan Diğer Faktörler
3. Nem
4. Sıcaklık
5. Işık / Doğrudan güneş ışığı
6. Kirli hava

3. Derilerin Kullanım Alanı
4. Temas halinde bulunduğu metaller
5. Temas halinde bulunduğu ahşap vb. Diğer yüzeyler

Deriyi Nasıl Koruyabilir ve Uzun Süreli Kullanabiliriz? Deri korunması ve saklanması zor bir maddedir. Organik yapısı sebebi ile düzenli bakımlarının yapılması, önleyici tedbirlerin alınması derinin kullanım süresini uzatacaktır. Hayvandan yüzüldüğü andan itibaren derinin her aşamada özenle, titizlikle ve doğru adımlar ile işlenmesi koruma ve uzun süreli kullanım için önemlidir. Deri ürünleri korumak üç temel aşamadan oluşur. Doğru üretim, saklama ve düzenli bakım. Deri ürünlerinizi doğru saklama koşulları ve düzenli yaptığınız bakımlar ile uzun yıllar sağlıklı şekilde kullanabilirsiniz

 Merve Altın “Erciyes Deri İçin yazdı. 18.04.2022”